Modelowe funkcjonowanie BIP »Spotkania i konsultacje społeczne w sprawie BIP

Dołączył: 29/09/2008 12:27:18 Wiadomości: 11 Niedostępny

W tym miejscu będą publikowane notatki z przebiegu spotkań oraz konsultacji społecznych dot. Nowego Spojrzenia na BIP, czyli rozwoju Biuletynu Informacji Publicznej, ze szczególnym uwzględnieniem zmian legislacyjnych w ustawie o dostępie do informacji publicznej i rozporządzeniu w sprawie BIP.

Serdecznie pozdrawiam
Izabela Adamska

Dołączył: 29/09/2008 12:27:18 Wiadomości: 11 Niedostępny

W dniu 22 czerwca br. w siedzibie Departamentu Społeczeństwa Informacyjnego MSWiA odbyło się spotkanie dotyczące zagadnień związanych z tematyką Biuletynu Informacji Publicznej. Zostało ono zorganizowane w związku z trwającymi pracami nad zmianą ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, a także w wyniku pojawiających się propozycji efektywniejszego wykorzystania rozwijających się dynamicznie narzędzi teleinformatycznych.

Spotkanie prowadził Dyrektor Departamentu Informatyzacji MSWiA dr Wojciech R. Wiewiórowski. W spotkaniu uczestniczył również Dyrektor Departamentu Społeczeństwa Informacyjnego MSWiA p. Włodzimierz Marciński.
Ponadto na spotkaniu byli obecni zainteresowani tematyką Biuletynu Informacji Publicznej przedstawiciele administracji rządowej, samorządowej, organów kontroli, organizacji pozarządowych i przedstawiciele firm prywatnych.

Na wstępie prowadzący przedstawił historyczny zarys dotyczący prac nad BIP-em, wspomniał o parokrotnych już próbach zmodyfikowania i ujednolicenia stron BIP-owskich. Prowadzący stwierdził, że dotychczasowe prace były niewystarczające w stosunku do potrzeb albo niekoniecznie działano we właściwym kierunku. BIP jako marka jest rozpoznawalna – nie warto jej tracić. W związku z tym istnieje uzasadniona potrzeba dokonania rzetelnej oceny dotychczasowych działań związanych z BIP-em i ustalenia poprzez konsultacje społeczne, spotkania robocze, itp. zakresu jego modyfikacji.

Po rozpoczęciu spotkania prowadzący przedstawił zebranym Panią Izabelę Adamską z Instytutu Prawa Nowych Technologii, która zaprezentowała uczestnikom prezentację - materiał dyskusyjny pn. „Nowe spojrzenie na BIP”

W pierwszej części prezentacji poruszane były następujące aspekty prawno-organizacyjne:
• Definicja informacji publicznej (mało precyzyjna);
• Katalog jednostek zobligowanych do prowadzenia BIP;
• Procedura kwalifikowalności informacji publicznej (brak takowej);
• Prezentacja treści;
• Sankcje za nieudostępnienie informacji publicznej w BIP;
• Kontrola BIP.

Po omówieniu ww. zagadnień rozpoczęła się dyskusja na powyższe tematy. Dyskutanci poruszali następujące kwestie:
• Umiejscowienie Redaktora BIP w strukturach jednostki (często brak takiej osoby lub informatyk np. na ½ etatu);
• Doprecyzowanie katalogu podmiotów zobowiązanych do prowadzenia stron BIP – rozważenie kwestii czy ma to być katalog otwarty czy zamknięty;
• Różnorodność stron – brak wizualizacji;
• Brak chronologii w umieszczaniu informacji;
• Brak opisów plików (np. umieszczane są pliki z rozszerzeniem .doc);
• Brak przejrzystości struktury stron i zamieszczanych informacji.

Wnioski dotyczące powyższych problemów:
• Konieczność ujednolicenia, aksonometria umieszczanych informacji (rozważenie zmiany zapisów Ustawy o Dostępie do Informacji Publicznej oraz rozporządzenia w sprawie BIP);
• Standaryzacja, konieczność dokładnego opisu informacji umieszczanych w BIP;
• Doprecyzowanie zawartości i zakresu stron podmiotowych BIP;
• Ustalenie dokładnych sankcji za nieumieszczanie informacji publicznych w BIP;
• Określenie dokładnego okresu czasu, podczas którego informacje mają być publikowane na stronach BIP;
• Rozważenie możliwości (konieczności) powstania organu do rozstrzygania, czy dana informacja jest informacją publiczną czy nie.

Następnie Pan Wiesław Sawicki – kontroler Najwyższej Izby Kontroli przedstawił, w zakresie funkcjonowania BIP, wnioski pokontrolne z przeprowadzonej w MSWiA kontroli systemów teleinformatycznych. Oto najważniejsze:
• Powstanie jednostki do egzekwowania tego, aby strony BIP były prowadzone zgodnie z prawem;
• Brak szczegółowego wykazu, które informacje mają być zamieszczane w BIP;
• Brak regulacji dotyczącej od kiedy (określenie dokładnego terminu) i na jak długo informacje muszą być umieszczane w BIP;
• Brak penalizacji za to, że informacja nie została umieszczona na stronie BIP;
• Brak jednoznacznych uregulowań dotyczących możliwości udostępniania informacji publicznych przez pocztę elektroniczną;
• Brak ujednolicenia stron BIP;
• Brak zachowania standardów technicznych;
• Konieczność standaryzacji adresu internetowego BIP.

Po omówieniu powyższych kwestii Pani Izabela Adamska zaprezentowała druga część swojego materiału dotyczącą standaryzacji. Omawiane były następujące kwestie:
• Standaryzacja adresu strony; ustalenie klucza;
• Zabezpieczenia przed usunięciem informacji;
• Automatyczna archiwizacja;
• Współdziałanie z systemami informatycznymi (standardy wymiany informacji z innymi systemami);
• Aplikacja internetowa do zarządzania informacją publiczną;
• Kształtowanie treści i sposób prezentacji;
• Aktualizacja i rozbudowa stron BIP opartych na systemie CMS.

Na zakończenie swojego wystąpienia Pani Izabela Adamska zachęciła wszystkich zebranych do uczestnictwa w konsultacjach społecznych poprzez Portal Interoperacyjności
i umieszczania tam swoich spostrzeżeń i komentarzy.

Następnie rozpoczęła się kolejna dyskusja, w której najaktywniejszymi uczestnikami byli m.in:
• dr Agnieszka Piskorz-Ryń – Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego;
• Kazimierz Schmidt – Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych
• Rafał Przech – Lubelski Urząd Wojewódzki;
• Wiesław Sawicki – Najwyższa Izba Kontroli;
• Krzysztof Łoś – Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich;
• Piotr Jaworski- Grzanka – Urząd Marszałkowski – Małopolska;

Problematyka poruszana przez ww. rozmówców:
• Konieczność doprecyzowania katalogu informacji i standaryzacja stron tak, aby można było mówić, że BIP jest systemem informatycznym;
• Rozszerzenie zakresu danych umieszczanych w BIP tak, aby było można tworzyć różnego rodzaju zestawienia;
• W jednostkach działają dwie strony internetowe: WWW jednostki oraz BIP jednostki; w niektórych przypadkach są to tożsame strony;
• Konieczność rozszerzenia i doprecyzowania definicji informacji publicznej, a także rozszerzenie katalogu informacji do zamieszczenia;
• Długość umieszczania na stronach informacji publicznej, a kwestia instrukcji kancelaryjnej; czy jest dopuszczalne, że na stronach BIP widnieje obraz dokumentu (scan) podczas gdy oficjalna wersja papierowa jest już dawno zarchiwizowana;
• Rodzaj zamieszczanych informacji przez różnego rodzaju instytucje (inne informacje zamieszcza np. przedszkole, a inne ministerstwo);
• Dostępność stron BIP dla osób niepełnosprawnych;
• Kto i w jakim zakresie odpowiada za BIP;
• Podmiot, który będzie odpowiedzialny za prowadzenie wszelkich spraw dotyczących BIP; kwestia powołania takiego podmiotu (czy jest to zasadne); jeśli powołanie to z jakim zakresem praw i obowiązków; czy organ doradczy czy władczy;
• Rozważenie możliwości ewentualnego połączenia BIP z GIODO;
• Czy potrzebne są BIP-y dla wszystkich organów administracji rządowej, czy nie należałoby stworzyć jednego ogólnego.

W czasie tej dyskusji głos zabrał również Pan Jerzy Naumann z Naczelnej Rady Adwokackiej. Zaapelował on aby w czasie prac nad BIP mieć na uwadze następujące kwestie:
• Znaczne uproszczenie istoty stron BIP (nie ma stron w 100% spełniających wszystkie stawiane im warunki);
• Wątek ekonomiczny – czas i koszt zatrudnionych osób przy BIP; na ewentualne dalsze działania pójdą pieniądze podatników;
• Budowanie przyszłych rozwiązań, które są ekonomicznie, technicznie i społecznie uzasadnione; racjonalne planowanie działań „z kalkulatorem w ręku”.

Na zakończenie prowadzący Pan Dyrektor Wiewiórowski podziękował wszystkim za przybycie, za owocną dyskusję i podsumował spotkanie przedstawiając najważniejsze kwestie do rozważenia:
• Pojęcie informacji publicznej; jakie powinny być dalsze działania, możliwość zmiany lub rozszerzenia definicji;
• Na ile i w jakim zakresie wprowadzić ujednolicenie stron BIP;
• Czy jest możliwe stworzenie taksonomii na potrzeby BIP; jeśli tak to jaka jest do tego droga prawna;
• Kiedy umieszczać i na jak długo informacje na stronie BIP;
• Aspekt ekonomiczny działań przy „nowym” BIP.

Dołączył: 29/09/2008 12:27:18 Wiadomości: 11 Niedostępny

W dniu 3 września br. odbyły się kolejne konsultacje dotyczące funkcjonowania Biuletynu Informacji Publicznej. Celem tego spotkania było zebranie i przedyskutowanie uwag dotyczących aspektów prawnych dostępu do informacji publicznej w celu dalszego rozwoju tego systemu, szczególnie poprzez Biuletyn Informacji Publicznej.

Spotkanie prowadzili Dyrektor Departamentu Informatyzacji MSWiA dr Wojciech R. Wiewiórowski oraz Izabela Adamska z Centrum Projektów Informatycznych MSWiA. W spotkaniu uczestniczył również Dyrektor Departamentu Społeczeństwa Informacyjnego MSWiA Włodzimierz Marciński. Ponadto byli obecni przedstawiciele administracji rządowej, samorządowej, organów kontroli, organizacji pozarządowych oraz środowiska naukowego i przedsiębiorców. Na wstępie Dyrektor Wiewiórowski poinformował, że prowadzone konsultacje dotyczą ogólnych wytycznych i zagadnień rozwoju systemu dostępu do informacji publicznej i są otwarte dla wszystkich zainteresowanych.

Spotkanie rozpoczęło się od przekazania informacji dotyczącej prowadzonych w Departamencie Informatyzacji MSWIA prac nad ustawą o ponownym wykorzystaniu informacji sektora publicznego. W założeniach do w/w projektu ustawy pojawił się postulat zmiany definicji informacji publicznej. Uczestnicy zgodzili się co do konieczności zmiany, bądź doprecyzowania definicji. Należy zaznaczyć w tym miejscu, że informacja publiczna dotyczy nie tylko treści dokumentu, ale i sposobu w jaki informacja została utrwalona, a zatem udostępnieniu powinna podlegać nie tylko informacja publiczna, ale także informacja o sposobie jej utrwalenia. Z uwagi na konieczność uporządkowania terminologii, Kajetan Wojsyk wyjaśnił podczas spotkania różnię pomiędzy formą, a postacią dokumentu:
- Osoby czytające przepisy prawa często natrafiają na sformułowania sprawiające znaczne trudności interpretacyjne. Trudności te wynikają z faktu nakładania się na siebie dwóch epok, w których stosowane były i są inne co do fizycznej natury nośniki informacji. W epoce nośników papierowych naturalne były dokumenty sporządzane na kartkach papieru i odręcznie podpisywane. Ich archiwizacja polegała na odpowiednim oznakowaniu i składowaniu w tej samej postaci, w jakiej zostały wytworzone. W nowej epoce, która dopiero się kształtuje, epoce społeczeństwa informacyjnego, naturalnymi nośnikami informacji stają się przedmioty o skrajnie odmiennych właściwościach fizycznych, pozwalających w sposób kontrolowany za pomocą sekwencji dwóch stanów zapisywać dowolne informacje. O ile w epoce nośników papierowych można było informacje zapisywać poprzez nałożenie materiału kryjącego (tusz, atrament, grafit) na papier i odczytywać tak wykonane napisy bezpośrednio okiem nieuzbrojonym, o tyle nośniki właściwe dla tej nowej epoki pozwalają zapisać dowolną informację jako pewną sekwencję dwóch odróżnialnych stanów, które trzeba zapisywać za pomocą specjalnych urządzeń. Wymaga to zastosowania odpowiedniego sprzętu i oprogramowania, ale w efekcie uzyskuje się ogromną, nieporównanie większą gęstość upakowania informacji oraz możliwość jej łatwego i taniego przesyłania, a także zdalnego dostępu do niej.
Podsumowując – zapis informacji na nośnikach o fizycznie odmiennej naturze, a raczej wykorzystywanie zapisu innej natury (nie tylko przez nanoszenie substancji barwiącej, ale poprzez namagnesowywanie, czy zmianę struktury powierzchni) tworzy dwa odrębne światy – dwie rozłączne przestrzenie informacyjne, pomiędzy którymi można jednak informację przenosić, ponosząc pewne koszty tego przenoszenia i niekiedy tracąc jakąś część informacji zawartej w informacji źródłowej, np. pewne przedstawienie teatralne można sfilmować w celu utrwalenia. Jeśli przyjąć ów film jako zbiór pierwotny, to niesie on z sobą zarówno tekst, jak i intonację głosu aktorów, ich ruchy, gesty, mimikę twarzy itd. Gdyby jednak to samo przedstawienie jedynie fotografować, lub nagrywać dźwięk, to każdy z tych zapisów byłby informacyjnie znacząco uboższy od zbioru pierwotnego. Gdyby z kolei nagranie dźwiękowe jedynie zapisać, jako sekwencję wypowiadanych słów, to przekaz byłby jeszcze uboższy. Niekiedy jednak taki przekaz jest wystarczający. Dobrym przykładem może być przemówienie posła w sejmie – i stenogram tego przemówienia. Wstęp ten miał na celu zwrócenie uwagi na różnorodność sposobów zapisu informacji w dzisiejszym, nasyconym technologiami informacyjnymi świecie, w którym nie tylko zdarzyć się potencjalnie mogą, ale zdarzają się rzeczywiście różne sytuacje dokumentowane inaczej, niż tylko poprzez ich słowne opisanie i utrwalenie tego opisu na papierze. Uświadomienie sobie tego faktu prowadzi do konieczności uporządkowania wszelkich sposobów zapisu informacji – i co najważniejsze – umocowanie ich w prawie. Obecnie bowiem mamy do czynienia z nieporządkiem pojęciowym, który skutkuje nie tylko nieporozumieniami, ale znacznymi stratami ekonomicznymi.

Rozpatrując obszary wspólne zbiorów pokazanych na rysunku (iloczyn logiczny), oznaczone cyframi od 1 do 6, znajdujące się wewnątrz koła „Dokumenty” (elementy znajdujące się poza tym kołem nie są dokumentami) moglibyśmy przyporządkować do nich dokumenty dobrze nam znane, np.:
1 - dokument w formie pisemnej i postaci papierowej (treść wyrażona pismem na papierze, zaopatrzona w podpis własnoręczny),
2 - dokument w formie pisemnej i postaci elektronicznej (treść wyrażona pismem zwizualizowana za pomocą urządzeń elektronicznych oraz stosownego oprogramowania, zaopatrzona w podpis elektroniczny, mający tę samą fizyczną naturę),
3 - dokument w formie graficznej – zdjęcie/obraz na papierze, opisane niezbędnymi metadanymi, podpisane podpisem własnoręcznym,
4 - dokument - zdjęcie wykonane aparatem cyfrowym, w jednym z formatów graficznych, opatrzone niezbędnymi metadanymi, podpisane elektronicznie,
5 - bloki kamienne utrwalające normy prawne starożytnych społeczności,
6 - nagranie dźwiękowe, zaopatrzone w niezbędne metadane, zapisane w postaci cyfrowej i podpisane elektronicznie.
Oczywiście powyższy spis nie wymienia wszystkich możliwych kombinacji, jednak pokazuje rozdzielność pewnych istotnych cech, czy sposobów wyrażania i przekazywania informacji. Można powiedzieć, że forma jest sposobem działania, natomiast postać jest materializacją formy – i cechy te występują obok siebie, a nie są synonimami, a zatem nie są różnymi słowami na wyrażenie tego samego pojęcia – zakończył Kajetan Wojsyk.

W dalszej części spotkania pojawił się postulat dookreślenia czy podmiot znajdujący się w posiadaniu pozyskanej informacji, musi ją udostępniać, czy udostępnianie informacji będzie tylko ze strony podmiotu wytwarzającego informację (dublowanie informacji). Pojawiły się kolejne pytania: Jaka powinna być forma udostępnianych informacji? Czy ma to być sama treść i informacja kto jest odpowiedzialny za treść, czy to ma być skan informacji i podpisu? Ponieważ praktyka zamieszczania informacji publicznych w BIP jest różna i nie zawsze przyjazna dla obywatela, został postawiony postulat, aby ujednolicić sposób, w jaki należy publikować informacje w BIP. Ze względu na łatwość znalezienia konkretnych informacji publicznych oraz ich dostępność, treść powinna być możliwa do przeszukiwania i opatrzona danymi osoby, która zatwierdziła tą treść, (dopuszczany wyjątek – skan oświadczeń majątkowych). Nie jest konieczne dodatkowe podpisywanie zamieszczanych informacji. Kierownik podmiotu zobowiązanego do prowadzenia BIP odpowiada za zawartość merytoryczną urzędowego publikatora, co oznacza jeśli informacja jest w BIP, to jest ona wiarygodna, co więcej BIP powinien być podstawowym źródłem informacji publicznych.

Stworzenie katalogu informacji publicznych, które obligatoryjnie powinny znaleźć się w BIP, znacznie ułatwi funkcjonowanie stron podmiotowych BIP. Ponadto należy jasno określić jak załatwiać sprawę o udostępnienie informacji publicznych na wniosek:
- jeśli informacja publiczna jest opublikowana w BIP, należy w odpowiedzi podać link bezpośrednio do informacji, o którą wnioskował interesant, a nie ogólny adres strony podmiotowej BIP .
- jeśli informacja publiczna nie jest opublikowana w BIP należy odpowiedzieć w możliwie najprostszy sposób – mailowo, telefonicznie, a w ostateczności w postaci papierowej.

Konieczne jest również ujednolicenie stron podmiotowych BIP i usystematyzowanie zamieszczanych w nich informacji, a mianowicie: w jakim terminie od wytworzenia informacja publiczna powinna być udostępniona? Na jaki okres czasu należy ją udostępnić? Czy informacje wewnętrzne też mają być udostępniane? (np. informacje z przeprowadzanej kontroli NIK jeszcze przed opublikowaniem raportu, czy też dokumenty wewnętrzne – zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 czerwca 2009 roku - I OSK 89/09). W dalszej części spotkania pojawiły się pytania: Czy BIP powinien być tylko urzędowym informatorem, czy systemem zapewniającym interakcję? Należy zauważyć, że adresy elektronicznych skrzynek podawczych, podawane są obok danych teleadresowych podmiotu na stronach podmiotowych BIP; część podmiotów zamieszcza w BIP informacje o możliwości załatwienia sprawy on-line (sam proces odbywa się w systemie zarządzania dokumentami, a nie w BIP).

Dla właściwej realizacji zapisów ustawy o dostępie do informacji publicznej konieczne jest wprowadzenie sankcji za nieudostępnianie informacji publicznej w BIP. Jedyną regulacją wprowadzającą sankcję związaną z prowadzeniem strony podmiotowej BIP jest art. 23 ustawy o dostępie do informacji publicznej przewidujący odpowiedzialność karną za nieudostępnienie informacji publicznej w jakiejkolwiek formie. Należy też poddać dyskusji, możliwość kontroli BIP przez kontrolerów systemów teleinformatycznych podlegających Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Wspólnie uzgodniono, iż w powyższym zakresie niezbędna jest dalsza ścisła współpraca pomiędzy MSWiA, jako organem odpowiedzialnym za prowadzenie Strony Głównej Biuletynu Informacji Publicznej i podmiotami zobligowanymi do prowadzenia stron podmiotowych BIP. Na zakończenie prowadzący zachęcili również wszystkich zebranych do uczestnictwa w konsultacjach on-line poprzez Portal Interoperacyjności i umieszczanie tam swoich spostrzeżeń, komentarzy i propozycji dotyczących Biuletynu Informacji Publicznej.

Serdecznie pozdrawiam
Izabela Adamska

Dołączył: 13/10/2009 11:45:30 Wiadomości: 2 Niedostępny

Dzień dobry,

W sprawie próby nowelizacji ustawy o dostępie do informacji publicznej i wątku BIP-ów można już napisać książkę. Z ilości informacji o nowelizacji ustawy jestem ciekawy, czy ktoś może określić ile jest różnych propozycji w różnych dokumentach i czy ktoś kto koordynuje.

Ja oczywiście mam nadzieję, że wszystko odbywa się zgodnie z założeniami ogłoszonymi rok temu.

W dniu 9 października Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich przedstawiło swoje uwagi do założeń nowelizacji ustawy o dostępie do informacji.

Stanowisko można przeczytać http://www.informacjapubliczna.org.pl/doc.php?dzial=11&id=120.

Szymon Osowski